Migrujące pasożyty skórne w sushi
W 2011 r. opublikowano opis przypadku kobiety z San Francisco cierpiącej na gnatostomozę [1]. Choroba ta staje się najwyraźniej coraz bardziej rozpowszechniona [1]. Charakterystycznym objawem są zmiany skórne, które się przemieszczają [1]. Jak to możliwe? Pod powierzchnią skóry migrują pasożyty, które wywołują nawracające epizody wędrujących obrzęków lub wykwitów skórnych [1]. Jedyną skuteczną metodą leczenia choroby jest usunięcie samego pasożyta [1]. Jak widzimy na poniższym zdjęciu [1], głowa robaka wyposażona jest w zaostrzone wypustki i to właśnie one pozwalają mu przebijać się przez tkanki.
Ponieważ człowiek dla larw jest w gruncie rzeczy żywicielem pośrednim, tyle że bez perspektyw przedostania się do organizmu żywiciela ostatecznego, pasożyty nie mogą osiągnąć dojrzałości płciowej, a objawy są wynikiem przemieszczania się larw po organizmie chorego [1].
Larwy mogą nawet wpełznąć żywicielowi do gałek ocznych. Opis przypadku z 2012 r. [3]: 42-letnia kobieta od 4 lat zmagająca się z przemieszczającymi się obrzękami twarzy. Pewnego dnia zauważyła u siebie niewielkie krwawienie z powieki [3], a reszty możemy się chyba domyślić… Teoretycznie żaden problem; wystarczyło zrobić małe nacięcie i przy pomocy szczypców wyciągnąć robaka z oka [4]. Mimo wszystko wolelibyśmy chyba takich sytuacji unikać, także w przypadku jakichkolwiek przemieszczających się zmian skórnych, pasożytów lepiej się pozbyć zanim jeszcze przedostaną się do oczu.
Jednak najpoważniejsze objawy pojawiają się gdy pasożyt dostaje się do mózgu [2]. Przemieszczając się wzdłuż nerwów, larwy wywołują silny, przeszywający ból; doprowadzić mogą do paraliżu, krwawienia z mózgu i ostatecznie śmierci pacjenta [2]. W pozostałych przypadkach, gdy nie zostaje zaatakowany mózg, umierają pasożyty [2]. Niestety dopiero po mniej więcej 12 latach [2].
Jakim cudem larwy przedostają się do mózgu? Wywołujące chorobę nicienie Gnathostoma to pasożyty bardzo inwazyjne [5]. Gdy wraz ze skażonym sushi trafiają do ludzkiego organizmu, larwy zaczynają przenikać przez ściany jelit [5]. Do mózgu dostać się mogą przez podstawę czaszki, przemieszczając się wzdłuż nerwów i naczyń krwionośnych rdzenia kręgowego [5]. Swoją wędrówkę rozpoczynają w korzeniach nerwowych, przenikają do rdzenia kręgowego, którym ostatecznie docierają do mózgu [5]. Same pasożyty nie są trujące; problemem jest tutaj samo ich przemieszczanie się po ludzkim organizmie, przez które dochodzi do uszkodzenia tkanki nerwowej [5].
Podsumowując, diagnozę gnatostomozy rozważać należy w przypadku pacjentów, którzy zgłaszają się do lekarza z niespecyficznymi obrzękami i zmianami skórnymi, szczególnie, jeśli są to osoby spożywające duże ilości surowych ryb [1].
Na szczęście większość osób na diecie surowej je tylko rośliny, co pozwala uniknąć wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Weźmy na przykład opis przypadku z 2011 r. [6]: po połknięciu surowego kalmara 21-letnia kobieta odczuwać zaczęła ostry, silny ból w jamie ustnej. Jak się okazuje, spożycie surowych kalmarów, wraz z ich narządami odpowiedzialnymi za przenoszenie spermy i ejakulację, skutkować może niezamierzonym pęknięciem worka z nasieniem i uszkodzeniem jamy ustnej [6]. Jak widzimy, spożycie surowego jedzenia, szczególnie w postaci organizmów żywych, może być ryzykowne. Istnieją na szczęście organizmy żywe (rośliny), które są dla nas znacznie bezpieczniejsze.
Źródło: nutritionfacts.org
[1] A D Jarell, M J Dans, D M Elston, B A Mathison, B S Ruben. Gnathostomiasis in a patient who frequently consumes sushi. Am J Dermatopathol. 2011 Dec;33(8):e91-3. doi: 10.1097/DAD.0b013e31821cf4a6.[2] C Dow, P L Chiodini, A J Haines, S M Michelson. Human gnathostomiasis. J Infect. 1988 Sep;17(2):147-9.
[3] G S Pillai, A Kumar, N Radhakrishnan, J Maniyelil, T Shafi, K R Dinesh, S Karim. Intraocular gnathostomiasis: report of a case and review of literature. Am J Trop Med Hyg. 2012 Apr;86(4):620-3. doi: 10.4269/ajtmh.2012.11-0719.
[4] H Bhattacharjee, D Das, J Medhi. Intravitreal gnathostomiasis and review of literature. Retina. 2007 Jan;27(1):67-73.
[5] J Katchanov, K Sawanyawisuth, V Chotmongkoi, Y Nawa. Neurognathostomiasis, a neglected parasitosis of the central nervous system. Emerg Infect Dis. 2011 Jul;17(7):1174-80. doi: 10.3201/eid1707.101433.
[6] Y Shiraki, K Kawai, S Kojima, Y Suzuki, K Ono. Stinging in the oral cavity caused by ingestion of the sperm bags of a squid: a case report. Pathol Int. 2011 Dec;61(12):749-51. doi: 10.1111/j.1440-1827.2011.02722.x.