Guma do żucia w zwalczaniu halitozy (nieświeżego oddechu)
Czy żucie gumy to skuteczna metoda walki z nieświeżym oddechem [1]? W badaniu opublikowanym w 2017 r. w Journal of Evidence-Based Dental Practice uczestnicy żuli miętową gumę przez 15 minut, a ich oddech sprzed i po interwencji porównano pod względem stężenia związków odpowiedzialnych za powstawanie nieprzyjemnego zapachu [2]. Jak się okazało, żucie gumy obniżyło stężenie lotnych związków siarki, i to w znaczącym stopniu, bo mniej więcej o połowę [2]. Według autorów badania była to zasługa wpływu, jaki żucie gumy wywiera na produkcję śliny [2]. Skąd wiadomo, że pewnej roli nie odegrała tutaj mięta? Okazuje się, że skuteczna jest też sama, bezsmakowa baza gumy, bez dodatku innych składników smakowych [3]. Wygląda więc na to, że żucie gumy rzeczywiście może tymczasowo eliminować nieświeży oddech, a wszystko dzięki temu, że stymuluje produkcję śliny [3].
Przecież to właśnie suchość w jamie ustnej uważana jest za przyczynę nieświeżego oddechu o poranku [4]. Problem znika jednak samoistnie, po śniadaniu, nawet bez mycia zębów [4]. Na poniższym wykresie (wykres 1) widzimy, że zaraz po przebudzeniu stężenie lotnych związków siarki w oddechu badanych rzeczywiście było podwyższone, ale zaczęło się samoistnie obniżać, i to nawet jeszcze przed śniadaniem [4]. I nic dziwnego, w końcu codziennie wytwarzamy 1,5 litra śliny, która skutecznie oczyszcza język [5]. W nocy przepływ płynów ulega jednak osłabieniu, przez co w jamie ustnej powstaje coś na kształt zastałego bajora ‒ środowiska sprzyjającego wzrostowi bakterii.
Dlaczego tak wiele zależy tutaj od objętości produkowanej śliny? To proste: w większej ilości cieczy (śliny) może rozpuścić się większa pula gazów. W tym przypadku są to lotne związki siarki [3]. Aby zwiększyć przepływ płynów w jamie ustnej, wystarczy napić się wody [3]. Innym ze sposobów jest żucie gumy, które nasila wydzielanie śliny [3]. A może jeszcze lepsze efekty przyniosłaby guma do żucia z dodatkami smakowymi?
W 2010 r. opublikowano badanie randomizowane nad gumą do żucia o smaku eukaliptusa [6]. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednej z trzech grup [6]. Pierwsza grupa żuła gumę z eukaliptusem w wysokim stężeniu, druga ‒ z eukaliptusem w niskim stężeniu, a trzecia, w ramach kontroli, dostała gumę bezsmakową [6]. Jak się okazało, obie wersje gumy eukaliptusowej poradziły sobie z nieświeżym oddechem znacznie skuteczniej niż guma bezsmakowa [6]. Obiektywnym wskaźnikiem poprawy była redukcja stężenia lotnych związków siarki (wykres 2) [6]. Do subiektywnej oceny zapachu wykorzystano metodę organoleptyczną [6]. Po zastosowaniu gum eukaliptusowych wrażenia węchowe były dużo lepsze niż w przypadku gumy bezsmakowej (wykres 3) [6].
No dobrze, tylko gdzie my znajdziemy gumę eukaliptusową? Czy znamy jakieś łatwiej dostępne alternatywy? Jak bardzo skuteczny jest, na przykład, cynamon? W badaniu z 2017 r. [7], ze starcia z S. moorei, jedną z bakterii odpowiedzialnych za powstawanie brzydkiego zapachu, cynamon wyszedł zdecydowanie zwycięsko. Oznacza to, że ta aromatyczna przyprawa zapowiada się obiecująco jako składnik produktów do higieny jamy ustnej, przeznaczonych do zwalczania nieświeżego oddechu [7]. Niestety w pojedynku z czterema innymi rodzajami bakterii cynamon poniósł już porażkę [8]. Poza tym mówimy tu o badaniach na szalce Petriego [8]. Jak to się ma do ludzkiej jamy ustnej? Pewności co do skuteczności gumy cynamonowej w zwalczaniu nieświeżego oddechu dostarczyć nam może wyłącznie badanie z udziałem ludzi.
A oto i ono: w 2011 r. przeprowadzono badanie, w którym sprawdzono, czy cynamonowa guma do żucia słodzona cukrem zabija tymczasowo bakterie odpowiedzialne za powstawanie nieświeżego oddechu [9]. Jakie były wnioski? Naukowcy podsumowali publikację stwierdzeniem, że dostępna na rynku, cynamonowa guma do żucia słodzona cukrem może wpływać korzystnie na zapach z ust [9]. Z tym że jeśli spojrzeć na rzeczywiste dane, taka sama guma do żucia, bez dodatku olejku cynamonowego wypadła tutaj równie dobrze [9]. Dlaczego autorzy tak chętnie przeinaczyli wyniki? Dlaczego tak zależało im na wykazaniu jakichś niezwykłych korzyści? Może dlatego, że badanie sfinansowane zostało przez Wrigley – producenta słodyczy i gum do żucia [9].
Podsumowując, żucie gumy samo w sobie, uważane jest za skuteczną metodę łagodzenia nieświeżego oddechu, nawet bez udziału jakichkolwiek „składników aktywnych” [1]. Stymuluje bowiem przepływ śliny i proces mechanicznego oczyszczania jamy ustnej [1].
Źródło: nutritionfacts.org
[1] Muniz FWMG, Friedrich SA, Silveira CF, Rösing CK. The impact of chewing gum on halitosis parameters: a systematic review. J Breath Res. 2017;11(1):014001.[2] Schemel-Suárez M, Chimenos-Küstner E, Estrugo-Devesa A, Jané-Salas E, López-López J. Halitosis assessment and changes in volatile sulfur compounds after chewing gum: a study performed on dentistry students. J Evid Based Dent Pract. 2017;17(4):381-8.
[3] De Geest S, Laleman I, Teughels W, Dekeyser C, Quirynen M. Periodontal diseases as a source of halitosis: a review of the evidence and treatment approaches for dentists and dental hygienists. Periodontol 2000. 2016;71(1):213-27.
[4] Snel J, Burgering M, Smit B, et al. Volatile sulphur compounds in morning breath of human volunteers. Arch Oral Biol. 2011;56(1):29-34.
[5] Gladwin MT. Haldane, hot dogs, halitosis, and hypoxic vasodilation: the emerging biology of the nitrite anion. J Clin Invest. 2004;113(1):19-21.
[6] Tanaka M, Toe M, Nagata H, et al. Effect of eucalyptus-extract chewing gum on oral malodor: a double-masked, randomized trial. J Periodontol. 2010;81(11):1564-71.
[7] LeBel G, Haas B, Adam AA, Veilleux MP, Lagha AB, Grenier D. Effect of cinnamon (Cinnamomum verum) bark essential oil on the halitosis-associated bacterium Solobacterium moorei and in vitro cytotoxicity. Arch Oral Biol. 2017;83:97-104.
[8] Veloso DJ, Abrão F, Martins CHG, et al. Potential antibacterial and anti-halitosis activity of medicinal plants against oral bacteria. Arch Oral Biol. 2020;110:104585.
[9] Zhu M, Carvalho R, Scher A, Wu CD. Short-term germ-killing effect of sugar-sweetened cinnamon chewing gum on salivary anaerobes associated with halitosis. J Clin Dent. 2011;22(1):23-6.