Leki na porost włosów
Wstęp: Przed nami seria trzech artykułów na temat utraty włosów. Co jest przyczyną tej przykrej dolegliwości? Jakie leki, suplementy, czy produkty żywieniowe wspierają jej profilaktykę i leczenie? Zapraszamy do lektury.
Wszystkie artykuły z tej serii:
„Poszukując w internecie lekarstwa na utratę włosów, natrafić można na nieskończoną liczbę różnych kuracji” [1]. Jednak skuteczność popartą dowodami naukowymi mają tylko leki zatwierdzone przez FDA: finasteryd i minoxidil [1]. Nieprawdą jest, że każdy dostępny na rynku, opatentowany suplement diety przeciwko wypadaniu włosów przyniesie oczekiwane rezultaty [2]. Co więcej, w porównaniu z lekami, suplementy diety są też z reguły droższe; podczas gdy w skali roku za leki zapłacimy tylko od 100 do 300 dolarów, kuracja suplementami diety sprzedawanymi bez recepty to koszt rzędu nawet 1 000 dolarów rocznie [3]. Jeśli chodzi o efekty, leki mogą okazać się pomocne, jednak z drugiej strony wywoływać mogą skutki uboczne [4]. Finasteryd może obniżać libido i powodować zaburzenia funkcji seksualnych, a stosowany miejscowo minoxidil wywoływać może swędzenie i łuszczenie się skóry [4].
W przypadku finasterydu lista potencjalnych skutków ubocznych obejmuje wiele problemów hormonalnych, takich jak zaburzenia erekcji, ból jąder, czy powiększenie piersi [5]. Zrozumienie ich przyczyn wymaga zrozumienia sposobu działania leku [5].
Zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet głównym czynnikiem wspierającym porost włosów są hormony męskie, takie jak testosteron [6]. Wiedzy na ten temat dostarczyły nam badania przeprowadzone pół wieku temu, w których wykazano, że kastracja zatrzymuje wypadanie włosów [7]. Dlaczego przeprowadzono wtedy kastracje? Ze względu na obowiązujące wówczas w USA prawa eugeniczne, na mocy których niepełnosprawni mężczyźni byli kastrowani, a niepełnosprawnym kobietom podwiązywano jajowody, i to wszystko wbrew woli samych pacjentów [8]. Tzw. „osoby niedorozwinięte” były sterylizowane bez ich zgody, czy nawet wiedzy [9]. USA wprowadziło prawa eugeniczne w 1907 r., jako pierwsze państwo na świecie [10], a w 1927 r. podtrzymane zostały w mocy przez amerykański Sąd Najwyższy [9]. W latach 30. XX w. dr Joseph Dejarnette, jeden z zagorzałych zwolenników praw eugenicznych ubolewał, że Amerykanie przegrywają z Niemcami w swojej własnej grze [10].
A wracając do tematu wypadania włosów, głównym androgenem krążącym w naszym krwiobiegu jest testosteron [6]. W jeszcze silniejszy androgen, dihydrotestosteron [6], przekształca się pod wpływem działania enzymu zwanego 5-alfa reduktazą [5]. I to właśnie ten enzym blokowany jest przez finasteryd, co oznacza, że w wyniku działania tego leku testosteron nie może przerodzić się w swoją bardziej „podrasowaną” postać [1]. Dlatego właśnie finasterydu nie mogą przyjmować kobiety; w razie ciąży istnieje bowiem ryzyko feminizacji płodów męskich [1]. Natomiast u mężczyzn lek wywoływać może skutki uboczne w sferze seksualnej, np. zaburzenia erekcji [1], które utrzymywać się mogą latami [11]. Od dziesięciu lat firmy farmaceutyczne muszą o tych działaniach niepożądanych jawnie informować: „trudności w osiągnięciu erekcji, które utrzymują się po zaprzestaniu przyjmowania leku” [11], możliwe nawet, że dożywotnio. U 20% mężczyzn zaburzenia erekcji utrzymują się jeszcze 6 lat po zaprzestaniu przyjmowania leku albo i dłużej; niewykluczone, więc, że objawy mogą nie ustąpić nigdy [12].
Przypuszcza się, że winę ponoszą tutaj wywoływane przez finasteryd zmiany strukturalne w obszarze mózgu odpowiedzialnym za funkcje seksualne [12]. Teoria ta znalazła potwierdzenie w badaniu z 2015 r. [13]: o ile osoby zmagające się z długotrwałymi skutkami ubocznymi leku mają normalny poziom androgenów we krwi, to, jak wykazała punkcja lędźwiowa, ich stężenie neurosterydów w płynie mózgowo-rdzeniowym od normy już nieco odbiega. W związku z powyższym „zarówno lekarzy przepisujących finasteryd swoim pacjentom, jak i potencjalnych użytkowników ostrzega się przed długoterminowym ryzykiem, jakie niesie za sobą lek stosowany w celach czysto kosmetycznych” [12].
Na chwilę obecną rutynowo nie stosuje się żadnych innych metod leczenia łysienia [6]. Biorąc pod uwagę skutki uboczne dostępnych leków, nie sposób nie zauważyć, że istnieje potrzeba wynalezienia kuracji alternatywnych [14]. Może zatem warto dać szansę jedzeniu? Produkty żywieniowe, które pomagają zwalczać wypadanie włosów ‒ taki właśnie będzie temat naszego następnego artykułu.
Źródło: nutritionfacts.org
[1] Bandaranayake I, Mirmirani P. Hair loss remedies—separating fact from fiction. Cutis. 2004;73(2):107-14.[2] DiMarco G, McMichael A. Hair Loss Myths. J Drugs Dermatol. 2017;16(7):690-4.
[3] Bater K, Rieder E. Over-the-Counter Hair Loss Treatments: Help or Hype?. J Drugs Dermatol. 2018;17(12):1317-21.
[4] Ramak P, Mahboubi M.The beneficial effects of Pumpkin (Cucurbita pepo L.) seed oil for health condition of men. Food Rev Int. 2019; 35(2):166-76.
[5] Dhariwala MY, Ravikumar P. An overview of herbal alternatives in androgenetic alopecia. J Cosmet Dermatol. 2019;18(4):966-75.
[6] Tai T, Kochhar A. Physiology and Medical Treatments for Alopecia. Facial Plast Surg Clin North Am. 2020;28(2):149-59.
[7] Hamilton JB. Male hormone stimulation is prerequisite and an incitant in common baldness. Am J Anat. 1942;71(3):451-80.
[8] Sadgrove NJ. The new paradigm for androgenetic alopecia and plant-based folk remedies: 5α-reductase inhibition, reversal of secondary microinflammation and improving insulin resistance. J Ethnopharmacol. 2018;227:206-36.
[9] Scott ES. Sterilization of mentally retarded persons: reproductive rights and family privacy. Duke Law J. 1986;1986(5):806-65.
[10] Wittmann E. To what extent were ideas and beliefs about eugenics held in Nazi Germany shared in Britain and the United States prior to the second world war? Vesalius. 2004;10(1):16-9.
[11] Varothai S, Bergfeld WF. Androgenetic alopecia: an evidence-based treatment update. Am J Clin Dermatol. 2014;15(3):217-30.
[12] Irwig MS. Persistent sexual side effects of finasteride: could they be permanent? J Sex Med. 2012;9(11):2927-32.
[13] Irwig MS. Safety concerns regarding 5α reductase inhibitors for the treatment of androgenetic alopecia. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2015;22(3):248-53.
[14] Bassino E, Gasparri F, Munaron L. Protective Role of Nutritional Plants Containing Flavonoids in Hair Follicle Disruption: A Review. Int J Mol Sci. 2020;21(2):523.